nie do pojęcia
  • Dlaczego definicja słownikowa leksemu magnes jest zbyt szeroka i wąska zarazem?

    30.01.2021
    30.01.2021

    Szanowny Panie Profesorze, definicja magnesu jest błędna, nawet w tak uproszczonej wersji. Jest jednocześnie zbyt wąska i zbyt szeroka. Magnes nie musi być metalem. Cechą konstytutywną magnesu (trwałego, bo są jeszcze elektromagnesy) jest wytwarzanie trwałego pola magnetycznego. Takie pole magnetyczne może przyciągać inne substancje magnetyczne, w tym niektóre metale.

    Z poważaniem

  • Dyżur
    31.01.2017
    31.01.2017
    W definicji PWN dyżur oznacza przede wszystkim pełnienie obowiązków. Może być jednak tak, że ktoś (np. dyżurny w szkole) ma dyżur, a nie będzie musiał nic wykonać (bo np. tablica pozostanie niezapisana). W tym wypadku dyżur jest, pracy nie ma. Podobnie w przypadku ostrego dyżuru. Gdyby nie zgłosił się żaden chory, nie są wypełnione obowiązki. Chyba że obowiązkiem była właśnie owa gotowość. Nie jest to jednak zaznaczone w definicji. Proszę o odniesienie się do tych zarzutów.
  • Góral-flisak czy góral flisak?
    8.06.2018
    8.06.2018
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie hasło góral-flisak, notowane przez WSO. Czy pisownia rozłączna nie byłaby bardziej wskazana? Jeśli dobrze rozumiem, chodzi po prostu o 'górala trudniącego się flisactwem'. W moim odczuciu trudno uznać te określenia za równorzędne w takim sensie, jak np. w wyrażeniu fryzjerka-kosmetyczka (przykład z WSO). Tak jak nie napiszemy (chyba) Pomorzanin-ślusarz

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • gżegżółka w dżdżu
    8.01.2014
    8.01.2014
    Dzień dobry,
    słowo gżegżółka funkcjonuje już chyba tylko jako przykład ciekawostki lub trudności ortograficznej. Wszystkie siedem wystąpień w zrównoważonym NKJP ma takie znaczenie, rzut oka na wyniki w Google to potwierdza. Czy gdyby moja obserwacja była poprawna, Pana zdaniem takie słowo, nie mające już znaczenia pierwotnego, zasługuje na podawanie w słownikach? Znane są inne takie przykłady?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • interfejs w znaczeniu medycznym

    22.01.2023
    22.01.2023

    Dzień dobry,

    chciałem się zapytać, czy użycie słowa interfejs, rozumianego jako miejsce styku dwóch powierzchni, jest poprawne? Pytanie zadaję z powodu tego, że wydaje się to wygodna forma w opisywaniu badań radiologicznych. Przykładem użycia mogłoby być np. zdanie: „Na zdjęciu rentgenowskim widoczne są obustronne wysięki w jamach opłucnowych z interfejsami, które mogą sugerować pogrubienie opłucnej przy nich”.

    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • język łowiecki
    20.11.2006
    20.11.2006
    Uprzejmie proszę o podanie, które z poniższych pojęć należy uznać za najbardziej prawidłowe: a) gwara myśliwska (łowiecka), b) język łowiecki, c)słownictwo myśliwskie?
    W literaturze spotykam różne użycie tych pojęć. Wydaje mi się, że w żaden sposób nie można mówić jednak o języku łowieckim, gdyż nie dotyczy on regionalizacji, lecz grupy osób. Czy mamy więc do czynienia z gwarą zawodową?
  • Kalka, replika, półkalka, kalka częściowa, hybryda itp.

    21.02.2024
    21.02.2024

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie ostatnio, czym właściwie w polskiej terminologii etymologicznej są „półkalki” czy też „kalki częściowe”. Spotykałam ten termin przede wszystkim jako określenie słowa lub zwrotu zbudowanego na wzór wyrażenia obcojęzycznego, częściowo z elementów rodzimych, a częściowo z elementów obcych (np. u Borysia 'wieloryb' jako półkalka średnio-wysoko-niemieckiego 'walvisch'). Jednak sporadycznie zdają się one być używane w zgoła innym znaczeniu, którego pewna już jestem mniej (np. w elektronicznym WSJP 'gadzinówka' jako częściowa kalka z niemieckiego 'Reptilienfond'.) Jak zatem powinno się stosować te terminy?

    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję.

  • kultura języka w sieci
    25.04.2002
    25.04.2002
    Chciałabym się dowiedzieć, czy z punktu widzenia kultury języka istnieją jakieś specjalne zasady konstruowania, pisania e-maili? Czy najlepiej po prostu stosować zasady dotyczące listów tradycyjnych?
    Pozdrawiam,
    Aleksandra Sobieraj
  • Oddzielanie artykułów hasłowych w słowniczku

    6.01.2021
    6.01.2021

    Czy wiersze w słowniczku należy traktować jak zdania i kończyć kropką?

    Czy poprawne będzie niepostawienie kropki?


    pojęcie – wyjaśnienie pojęcia

    czy

    pojęcie – wyjaśnienie pojęcia.


    Skłaniałbym się ku formie bez kropki. Jednak niektóre z pojęć wymagają opisu więcej niż jednym zdaniem, wtedy stawiam kropki, np.

    pojęcie – wyjaśnienie pojęcia w pierwszym zdaniu. Rozwinięcie w drugim zdaniu.

  • osąd i ocena
    28.12.2011
    28.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
    Z poważaniem – Karon
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego